STANOWISKO POWIATOWEGO INSPEKTORA NADZORU BUDOWLANEGO W LIMANOWEJ W SPRAWIE UDZIELENIA ODPOWIEDZI NA ZADANE PYTANIA PODCZAS SZKOLENIA PN. ”UJEDNOLICENIE FORM ZAKOŃCZENIA BUDOWY” z dnia 15.11.2024 r.
Zastosowane skróty:
UPB – Ustawa Prawo Budowlane
PINB – Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego
PZT – projekt zagospodarowania terenu lub działki
PA-B – projekt architektoniczno-budowlany
PT – projekt techniczny
Pytanie nr 1:
Ile dzienników budowy w przypadku mostu i drogi (dwie różne kategorii obiektu budowlanego) należy zapewnić przed rozpoczęciem robót budowlanych?
Odpowiedź:
Zgodnie z treścią art. 47b. ust 1. UPB - Dziennik budowy prowadzi się odrębnie dla każdego obiektu budowlanego wymagającego pozwolenia na budowę, pozwolenia na rozbiórkę albo zgłoszenia. Przykładowo inwestor uzyskał decyzję, pozwolenie na budowę budynku mieszkalnego jednorodzinnego oraz budynku gospodarczego – wówczas inwestor powinien zarejestrować dwa dzienniki budowy.
W związku z powyższym w myśl treści zapisu ustawy należy zapewnić dwa dzienniki budowy, analogicznie jest w innych przypadkach np. inwestor uzyskał pozwolenie na budowę dla 10 budynków rekreacji indywidualnej, wówczas inwestor zobowiązany jest posiadać dziennik budowy odrębny dla każdego budynku niezależnie od tego czy pozwolenie na budowę jest dla jednej czy wielu kategorii obiektu budowlanego. Kolejno w przypadku uzyskania pozwolenia na budowę dla zamierzenia inwestycyjnego dla budowy budynku mieszkalnego jednorodzinnego z murem oporowym – inwestor jest zobowiązany zapewnić dwa dzienniki budowy.
Ponadto PINB w Limanowej wskazuje, że dobrą praktyką jest aby to osoba przyjmująca obowiązki kierownika budowy podpowiedziała inwestorowi o obowiązku zapewnienia odpowiedniej ilości
dzienników budowy przed rozpoczęciem robót budowlanych.
Pytanie nr 2:
Czy klimatyzator ma być ujęty w PT?
Odpowiedź:
Zgodnie z treścią §23 Rozporządzenia Ministra Rozwoju z dnia 11 września 2020 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego projekt techniczny obejmuje co najmniej:
pkt 7- rozwiązania niezbędnych elementów wyposażenia budowlano-instalacyjnego, w szczególności instalacji i urządzeń budowlanych:
a) ogrzewczych,
b) chłodniczych,
c) klimatyzacji
– wyposażonych w urządzenia, które automatycznie regulują temperaturę oddzielnie w poszczególnych pomieszczeniach lub w wyznaczonej strefie ogrzewanej, w tym urządzenia z indywidualnym sterowaniem pomieszczeniowym (w szczególności termostatyczny zawór grzejnikowy, termostat pokojowy, termostat klimakonwektora wentylatorowego, pojedynczy termostat) lub komunikacją z systemem nadrzędnym oraz z funkcją sterowania zależną od zapotrzebowania,
d) wentylacji grawitacyjnej, grawitacyjnej wspomaganej i mechanicznej,
e) wodociągowych i kanalizacyjnych,
f) gazowych,
g) elektroenergetycznych,
h) telekomunikacyjnych,
i) piorunochronnych,
j) ochrony przeciwpożarowej;
pkt 8) sposób powiązania instalacji i urządzeń budowlanych obiektu budowlanego, o których mowa w
pkt 7, z sieciami zewnętrznymi wraz z punktami pomiarowymi, założeniami przyjętymi do obliczeń instalacji oraz podstawowe wyniki tych obliczeń, z doborem rodzaju i wielkości urządzeń, przy czym należy przedstawić:
a) dla instalacji ogrzewczych, wentylacyjnych, klimatyzacyjnych lub chłodniczych – założone parametry klimatu wewnętrznego na podstawie przepisów techniczno-budowlanych oraz przepisów dotyczących racjonalizacji użytkowania energii,
b) dobór i zwymiarowanie parametrów technicznych podstawowych urządzeń ogrzewczych, wentylacyjnych, klimatyzacyjnych i chłodniczych oraz określenie wartości mocy cieplnej i chłodniczej oraz mocy elektrycznej związanej z tymi urządzeniami;
Zgodnie z treścią §24 Rozporządzenia Ministra Rozwoju z dnia 11 września 2020 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego, PT obejmuje co najmniej:
pkt 3) podstawowe urządzenia instalacji ogólnotechnicznych i technologicznych lub ich części, jeżeli ich odwzorowanie nie było wystarczające na rysunkach, o których mowa w pkt 1;
pkt 4) zasadnicze elementy wyposażenia instalacyjno-budowlanego, umożliwiającego użytkowanie obiektu budowlanego zgodnie z jego przeznaczeniem, w tym:
a) instalacje i urządzenia budowlane: wodociągowe, kanalizacyjne, ogrzewcze, wentylacyjne, chłodnicze, klimatyzacyjne i gazowe,
b) instalacje i urządzenia budowlane: elektroenergetyczne, telekomunikacyjne oraz instalację piorunochronną,
c) instalacje i urządzenia budowlane ochrony przeciwpożarowej określone w przepisach odrębnych
– wraz ze sposobem powiązania instalacji obiektu budowlanego bezpośrednio z sieciami (urządzeniami) zewnętrznymi albo z instalacjami zewnętrznymi na zagospodarowywanym terenie oraz związanymi z nimi urządzeniami technicznymi, uwidocznione na rzutach i przekrojach pionowych obiektu budowlanego, co najmniej w formie odpowiednio opisanych schematów lub przedstawione na odrębnych rysunkach.
Jak wynika z powyższego integralną częścią PT w części opisowej i rysunkowej jest przedstawienie zastosowanych rozwiązań projektowych instalacji i urządzeń zastosowanych w przedmiotowym obiekcie budowlanym.
Należy pamiętać również o tym, że projekt budowlany składający się z PZT, PA-B i PT, zawiera ten sam zakres zamierzenia inwestycyjnego, tzn. że PT który nie jest zatwierdzany przez organ administracji architektoniczno-budowlanej oraz przez organ nadzoru budowlanego w swoim zakresie zamierzenia inwestycyjnego musi być tożsamy z treścią i zakresem pozostałych elementów projektu budowlanego.
Pytanie nr 3:
Czy miejsca lokalizacji słupków gazowych muszą być oznaczone na PZT lub PT?
Odpowiedź:
Wszystkie elementy projektowane, które można wrysować na PZT powinny znaleźć się na wspomnianym PZT – bardzo ważne, aby sposób wrysowania znaczników nie uniemożliwiał lub istotne utrudniał odczytanie treści projektu w części graficznej. Istotnym w tym aspekcie jest fakt, iż zgodnie z utrwaloną zasadą znakowania infrastruktury podziemnej jest wprowadzenie najmniej uciążliwego oznakowania przebiegu trasy po gruncie - w omawianym aspekcie zasadnym jest na zmianach kierunków utrwalanie pionowego oznakowania w terenie po osi trasy podziemnej infrastruktury. W ocenie PINB w Limanowej projektant może również w części opisowej uwzględnić odpowiednie rozwiązania techniczne, które jednoznacznie określą miejsce i sposób oznakowania przebiegu trasy infrastruktury podziemnej.
Pytanie nr 4:
Czy jeśli architekt nie sporządzał PT to musi podpisać oświadczenie o aktualizacji?
Odpowiedź:
Oświadczenie o aktualizacji PT podpisuje zespół projektowy oraz zespół projektantów sprawdzających o ile był wymagany dla danego zamierzenia inwestycyjnego, który sporządzał przedmiotowy PT. Istotnym jest, aby w treści oświadczenia odwołać się do kwalifikacji zgodnie z art. 36a ust 6 UPB z adnotacją, że kwalifikowana zmiana ma charakter nieistotny nie narusza warunków decyzji pozwolenia na budowę, PA-B lub innych warunków i rozstrzygnięć decyzji w przedmiotowym zagadnieniu.
Pytanie nr 5:
Czy dla tymczasowego obiektu budowlanego przed upływem 180 dni uzyskane zostanie pozwolenie na budowę wymaga on zakończenia budowy?
Odpowiedź:
W przypadku uzyskania pozwolenia na budowę obiektu już istniejącego, który powstał w procedurze obiektu tymczasowego, postępowanie związane z procedowaniem procesu zakończenia budowy przed organem nadzoru budowlanego jest wymagane.
Należy zwrócić uwagę, że może zaistnieć sytuacja, w której dokumentacja projektowa tymczasowego obiektu budowlanego w przypadku uzyskania pozwolenia na budowę zawiera konieczność wykonania dodatkowych robót budowlanych, które umożliwią jego stałe użytkowanie, a nie tylko tymczasowe. Wówczas takie roboty muszą być odnotowane w dzienniku budowy, kierownik budowy ponadto jest zobowiązany zapewnić wykonania wszystkich czynności wynikających z art. 57 UPB.
Pytanie nr 6:
Instalacja a urządzenia?
Odpowiedź:
Celem wyjaśnienia wskazanych wątpliwości konieczne jest wcześniej przewołanie poniższych definicji oraz zapisów aktów prawnych.
Ustawa Prawo budowlane (Dz.U. 2024 poz. 725)
Art. 3.
Pkt 1) obiekcie budowlanym – należy przez to rozumieć budynek, budowlę bądź obiekt małej architektury, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych
Pkt 9) urządzeniach budowlanych – należy przez to rozumieć urządzenia techniczne związane z obiektem budowlanym, zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, jak przyłącza i urządzenia instalacyjne, w tym służące oczyszczaniu lub gromadzeniu ścieków, a także przejazdy, ogrodzenia, place postojowe i place pod śmietniki;
Art. 14.
ust. 1. Uprawnienia budowlane są udzielane w specjalnościach:
Pkt. 4) instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń:
a) telekomunikacyjnych,
b) cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych,
c) elektrycznych i elektroenergetycznych.
Art. 15a
ust. 20. Uprawnienia budowlane w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych bez ograniczeń uprawniają do projektowania obiektu budowlanego lub kierowania robotami budowlanymi związanymi z obiektem budowlanym, takim jak: sieci i instalacje cieplne, wentylacyjne, gazowe, wodociągowe i kanalizacyjne.
ust. 21. Uprawnienia budowlane w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych w ograniczonym zakresie uprawniają do projektowania lub kierowania robotami budowlanymi przy wykonywaniu instalacji wraz z przyłączami i instalowaniem tych urządzeń dla obiektów budowlanych o kubaturze do 1000 m3.
Art. 29
ust 3 pkt 3 lit d – instalowaniu wewnątrz i na zewnątrz użytkowanego budynku instalacji, z wyłączeniem instalacji gazowych
Art. 29
ust 4 pkt 3 lit d – instalowaniu wewnątrz i na zewnątrz użytkowanego budynku instalacji, z wyłączeniem instalacji gazowych
ust 1. Obiekty budowlane powinny być w czasie ich użytkowania poddawane przez właściciela lub zarządcę kontroli:
1) okresowej, co najmniej raz w roku, polegającej na sprawdzeniu stanu technicznego:
a) elementów budynku, budowli i instalacji narażonych na szkodliwe wpływy atmosferyczne i niszczące działania czynników występujących podczas użytkowania obiektu,
b) instalacji i urządzeń służących ochronie środowiska,
c) instalacji gazowych oraz przewodów kominowych (dymowych, spalinowych i wentylacyjnych)
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 2022 poz. 1225)
§ 113.
ust 3a. Instalacja wodociągowa ciepłej wody przygotowywanej:
1) centralnie – rozpoczyna się bezpośrednio za armaturą odcinającą tę instalację od źródła ciepła, takiego jak kotłownia, węzeł ciepłowniczy indywidualny lub grupowy, kolektory słoneczne, pojemnościowy podgrzewacz elektryczny lub pompa ciepła, a kończy punktami czerpalnymi;
2) miejscowo – rozpoczyna się bezpośrednio za armaturą odcinającą na przewodzie zasilającym zimną wodą urządzenia do przygotowywania ciepłej wody, a kończy punktami czerpalnymi.
§ 122.
ust. 1. Instalację kanalizacyjną stanowi układ połączonych przewodów wraz z urządzeniami, przyborami i wpustami odprowadzającymi ścieki oraz wody opadowe do pierwszej studzienki od strony budynku.
§ 133.
ust. 1. Instalację ogrzewczą wodną stanowi układ połączonych przewodów wraz z armaturą, pompami obiegowymi, grzejnikami i innymi urządzeniami, znajdujący się za zaworami oddzielającymi od źródła ciepła, takiego jak kotłownia, węzeł ciepłowniczy indywidualny lub grupowy, kolektory słoneczne lub pompa ciepła.
ust. 2. Instalację ogrzewczą powietrzną stanowi układ połączonych kanałów i przewodów powietrznych wraz z nawiewnikami i wywiewnikami oraz elementami regulacji strumienia powietrza, znajdujący się pomiędzy źródłem ciepła podgrzewającym powietrze a ogrzewanymi pomieszczeniami. Funkcję ogrzewania powietrznego może także pełnić instalacja wentylacji mechanicznej.
ust. 6. Instalacja ogrzewcza wodna systemu zamkniętego lub wyposażona w armaturę automatycznej regulacji powinna mieć urządzenia do odpowietrzania miejscowego, zgodnie z wymaganiami Polskiej Normy dotyczącej odpowietrzania instalacji ogrzewań wodnych.
ust. 7. Zabrania się stosowania kotła na paliwo stałe do zasilania instalacji ogrzewczej wodnej systemu zamkniętego, wyposażonej w przeponowe naczynie wzbiorcze, z wyjątkiem kotła na paliwo stałe o mocy nominalnej do 300 kW, wyposażonego w urządzenia do odprowadzania nadmiaru ciepła.
§ 134.
ust. 1. Instalacje i urządzenia do ogrzewania budynku powinny mieć szczytową moc cieplną określoną zgodnie z Polskimi Normami dotyczącymi obliczania zapotrzebowania na ciepło pomieszczeń, a także obliczania oporu cieplnego i współczynnika przenikania ciepła przegród budowlanych.
ust. 3. Urządzenia zastosowane w instalacji ogrzewczej, o których mowa w przepisie odrębnym dotyczącym efektywności energetycznej, powinny odpowiadać wymaganiom określonym w tym przepisie
§ 147.
ust. 4. Instalowane w budynkach urządzenia do wentylacji i klimatyzacji, o których mowa w przepisie odrębnym dotyczącym efektywności energetycznej, powinny odpowiadać wymaganiom określonym w tym przepisie.
ust. 5) Instalacje klimatyzacji powinny być zaopatrzone w urządzenia, które automatycznie regulują temperaturę oddzielnie w poszczególnych pomieszczeniach.
§ 156.
ust. 3. Instalację gazową zasilaną gazem płynnym ze stałych zbiorników lub baterii butli, znajdujących się na działce budowlanej na zewnątrz budynku, stanowi układ przewodów za głównym zaworem odcinającym instalację zbiornikową, butle lub kolektor butli prowadzonych na zewnątrz lub wewnątrz budynku, wraz z armaturą, kształtkami i innym wyposażeniem, a także urządzenia do pomiaru zużycia gazu, urządzenia gazowe z wyposażeniem oraz przewody spalinowe lub powietrzno-spalinowe odprowadzające spaliny bezpośrednio poza budynek lub do przewodów w ścianach.
ust. 4. Instalację gazową zasilaną gazem płynnym z indywidualnej butli, znajdującej się wewnątrz budynku, stanowi butla gazowa, urządzenie redukcyjne przy butli, przewód z armaturą, kształtkami i innym wyposażeniem, a także urządzenie gazowe wraz z przewodami spalinowymi lub powietrzno-spalinowymi, jeżeli stanowią one element składowy urządzeń gazowych.
ust. 6. Wymagania dla instalacji gazowych, o których mowa w rozporządzeniu, nie dotyczą instalacji przeznaczonych dla celów rolniczych i produkcyjno-przemysłowych (technologicznych).
Po dokonaniu dogłębnej analizy zapisów powyżej przywołanych aktów prawnych należy stwierdzić, że instalacja nie jest elementem czy składową urządzenia. Natomiast urządzenie może być elementem instalacji bez którego nie można zaprojektować, wybudować i użytkować obiektu zgodnie z art. 5 UPB. Nie ulega najmniejszej wątpliwości, że instalacja jest składową obiektu budowlanego umożliwiającą prawidłowe, zgodnie z przeznaczeniem, użytkowanie w myśl art. 5 UPB.
Pytanie nr 7:
Czy przeniesienie skrzynki gazowej z budynku w granicę działki jest zmiana istotna?
Odpowiedź:
Projekt budowlany składający się z PZT, PA-B i PT, zawiera ten sam zakres zamierzenia inwestycyjnego, tzn., że PT który nie jest zatwierdzany przez organ administracji architektoniczno-budowlanej oraz przez organ nadzoru budowlanego w swoim zakresie zamierzenia inwestycyjnego musi być tożsamy z treścią i zakresem pozostałych elementów projektu budowlanego. PT musi być sporządzony przez zespół projektantów oraz sprawdzony przez zespół projektantów sprawdzających (o ile są wymagani) przed przystąpieniem do robót budowlanych, co projektant potwierdza sporządzając oświadczenie o sporządzeniu projektu technicznego przy składaniu zawiadomienia o rozpoczęciu robót budowlanych do organu nadzoru budowlanego. W związku z powyższym, jeżeli projektowana była lokalizacja skrzynki gazowej redukcyjno-pomiarowej na elewacji budynku, a w wyniku zmian zależnych czy też nie zależnych od inwestora dochodzi do zmiany lokalizacji (np. zmiana warunków przyłączeniowych), konieczne jest przeprowadzenie procedury administracyjnej w organie architektoniczno-budowlanym poprzez uzyskanie zmiany warunków pozwolenia na budowę w zakresie budowy zewnętrznego odcinka instalacji gazowej.
POWIATOWY INSPEKTOR NADZORU
BUDOWLANEGO W LIMANOWEJ
inż. Adam Wiśniewski
